เมื่อตากกกจนแห้งสนิทดีแล้ว นำกกขนาดเดียวกันประมาณ 8-12 มัด มากองรวมกันแล้วใช้เชือกหรือไม้ตอกมัดเป็นมัดใหญ่ โดยกองหนึ่งอาจมัดได้ 4-5 ช่วง จนกระทั่งหมดจำนวนกก แล้วจึงนำไปจัดเก็บไว้บริเวณที่แห้ง ไม่มีความชื้น พร้อมที่จะนำไปใช้ทอเสื่อหรือย้อมสีกกต่อไป
การทอเสื่อกก
Weaving mats
วันจันทร์ที่ 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2556
การตากกก
การคัดขนาดกก
ในการคัดขนาดกกนั้นจะทำการคัดแยกกกที่มีขนาดเท่ากันมากองรวมกันไว้ตามขนาดด่างๆ โดยการกำยอดกกไว้แล้วสลัดให้กกที่สั้นกว่าหลุด ออกมาแล้วเก็บรวบรวมกกที่สลัดหลุดออกมารวมกันใหม่ แล้วสลัดไปเรื่อยๆ จนกว่าจะหมด ซึ่งจะได้กกขนาดต่างกัน
หลังจากนั้นจึงตัดยอดกกส่วนที่เป็นดอกทิ้งไป เหลือไว้เฉพาะส่วนของลำต้น เตรียมนำไปจักกก
หลังจากนั้นจึงตัดยอดกกส่วนที่เป็นดอกทิ้งไป เหลือไว้เฉพาะส่วนของลำต้น เตรียมนำไปจักกก
ผลิตภัณฑ์เสื่อกกแปรรูป
เรื่องราวของผลิตภัณฑ์ (Product Story)
จากสภาพทางภูมิศาสตร์ ลักษณะดิน และการประกอบอาชีพทำนานั้น ในอดีตครั้งเพิ่งเริ่มก่อตั้งชุมชนชาวบ้านเพียง อย่างเดียว แต่ในพื้นที่นา พื้นที่ริมคลอง หรือที่ราบลุ่ม มีน้ำขัง กลับมีต้นกกเจริญงอกงามโดยทั่วไปหลังฤดูเก็บเกี่ยว ชาวบ้านสร้งจึงคิดนำต้นกกที่แห้งที่นำมาใช้รองเพื่อประโยชน์อื่นมาสานเป็นผืนปูรองจนได้รับความนิยม จึงพัฒนา จนเป็นการทอเช่นเดียวกับการทอเส้นใยอื่น จากจุดเริ่มต้นภูมิปัญญาการทอเสื่อกกของชาวบ้านสร้าง ได้ถูกถ่ายทอด จากรุ่นสู่รุ่น ค่อยๆ พัฒนาตลอดมา จากวิธีการทอ การใช้สี ลักษณะ ลวดลาย จนถึงการคัดเลือกสายพันธุ์ของต้นกก จากเสื่อผืน สู่การแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ที่หลายกหลาย "เสื่อกกบ้านสร้าง" จึงเป็นเหมือนสัญญลักษณ์ของอำเภอบ้าน สร้าง จังหวัดปราจีนบุรี ที่สื่อโดยนัยให้เห็นถึงวิถีที่เรียบง่าย ความอุตสาหะหมั่นเพียร ความละเอียดอ่อน อ่อนโยน จนต่อมาเสื่อกกบ้านสร้างได้ถูกบรรจุลงในคำขวัญของอำเภอ ดังนี้ "หลวงพ่อจาดเลื่องลือชื่อ นามระบือกุ้งใหญ่ เสื่อ กกเสริมรายได้ ทุ่งนาข้าวเรืองรอง แผ่นดินทองบ้านสร้าง" |
วันศุกร์ที่ 25 มกราคม พ.ศ. 2556
ขั้นตอนและวิธีการทำ
การเตรียมโครงกี่
1.เตรียมความพร้อมของโครงกี่ โดยการสำรวจความพร้อมของต่างๆ ว่ามีไม้แต่ละส่วนครบหรือไม่ ในที่นี้ใช้กี่น้อยนาหนังพัฒน์ ซึ่งเป็นโครงกี่ที่ประยุกต์ขึ้นมาใช้เฉพาะของโรงเรียน มีคุณสมบัติคือ ขนาดเล็ก กะทัดรัด น้ำหนักเบา เคลื่อนย้ายได้สะดวก ถอดประกอบได้ และสามารถนั่งทอคนเดียวได้
1.เตรียมความพร้อมของโครงกี่ โดยการสำรวจความพร้อมของต่างๆ ว่ามีไม้แต่ละส่วนครบหรือไม่ ในที่นี้ใช้กี่น้อยนาหนังพัฒน์ ซึ่งเป็นโครงกี่ที่ประยุกต์ขึ้นมาใช้เฉพาะของโรงเรียน มีคุณสมบัติคือ ขนาดเล็ก กะทัดรัด น้ำหนักเบา เคลื่อนย้ายได้สะดวก ถอดประกอบได้ และสามารถนั่งทอคนเดียวได้
2. นำด้ายมาร้อยเข้ากับฟืมและโครงกี่ (การร้อยเส้นด้ายขึ้นอยู่กับลวดลายเสื่อที่วางแผนไว้) โดยนำเส้นกกมาวัดขนาดความกว้างของว่าจะร้อยด้ายกว้างเท่าใด ซึ่งจะวัดห่างจากปลายกกด้านละประมาณ 1 คืบ
ขั้นตอนการทอเสื่อ
1) นำกกสีต่างๆ ที่ผ่านการย้อมสีหรือกกแห้งสีธรรมชาติ (ขึ้นอยู่กับลวดลายที่วางแผนไว้) ไปแช่น้ำประมาณ 5-10 นาที พอกกนิ่มนำขึ้นจากน้ำ
2) นำกกมาวางไว้ด้านที่คนทอถนัด ซึ่งในที่นี้ใช้คนทอเพียงคนเดียว
3) สอดไม้ส่งกกตามลวดลายที่วางไว้จนสุดความกว้างของด้าย แล้วสอดเส้นกกใส่ปลายไม้ดึงกลับคืน
ทำลักษณะเช่นนี้ไปเรื่อยๆ โดยสลับต้น-ปลายกก จนกระทั่งเต็มผืน ตัดตกแต่งริมกกให้สวยงาม
การเก็บเกี่ยวและจักกก
การเก็บเกี่ยวและจักกก
1. การเตรียมวัสดุ-อุปกรณ์
ในการเตรียมวัสดุอุปกรณ์เพื่อเก็บเกี่ยวกก อาจจะใช้เคียว หรือ มีดบาง ก็ได้ ส่วนการจักกกนั้นจะใช้ มีดเล็ก
2.การตัดกก
3.การคัดขนาดกก
หลังจากนั้นจึงตัดยอดกกส่วนที่เป็นดอกทิ้งไป เหลือไว้เฉพาะส่วนของลำต้น เตรียมนำไปจักกก
4. การจักกก
5. การตากกก
6. การจัดเก็บกก
วันอังคารที่ 22 มกราคม พ.ศ. 2556
สมัครสมาชิก:
บทความ (Atom)